Өнөөөдөр баасан гараг, ажлын өдөр хэдий ч Нутгийн удирдлагын ордон эзгүй эл хуль, ихэнх өрөөнүүдийн хаалга түгжээтэй нам гүм байна. Орхон аймгийн 100 гаруй мянган иргэний хувь заяаг 2020 он хүртэл авч явах эрхмүүд тамга, тэмдгээ гардан авсанаас хойш багагүй хугацаа өнгөрсөн хэдий ч ард түмний чихэнд чимэг болсон, амьдралд нь дэм болсон “Сайн мэдээ” төдийлөн дуулдахгүй л байгаа. Өвөлжилтийн бэлтгэл, түлээ нүүрс энэ тэрийг эс тооцвол шүү дээ. Хаа нэгтээ “Амрах гэхээр байж бай гээд байх юм. Сууж л байна даа” гэсэн явган яриа дуулддаг байсан Нутгийн ордон баасан гараг болохоор дөрвөн хана нь өөд өөдөөсөө хараад ярихаар нам гүмхэн болдог нь өнөөдөр ч ажиглагдана. Гэтэл дарга нарын чимээгүйхэн сууж байгаад ийш тийшээ хүлгийн жолоо залдаг “халдварт” өвчин энэ удаад МАН-ын үед ч илаарь болохгүй харин ч үгдэрч ордондоо суух завгүй орж гардаг, гадаад дотоод явдаг ажил нь нэгэнт эхэлжээ. Аймгийн ИТХ-ын дарга П.Пүрэвлхагва, Засаг дарга Д.Батлут нар аймгийн Засаг даргын орлогч асан Ж.Сандуйжаваар хэлмэрчлүүлэн ОХУ-ын Буриад улсыг зорьж баяр наадамд оролцохоор явсан сурагтай. Харин аймгийн Засаг даргын орлогч А.Түвшинжаргал ОХУ, БНХАУ, Монгол улсын хооронд жил бүр болдог уулзалтад оролцохоор Хятадын Эрээн хотыг зорьсон гэнэ. Засгийн газраас аймаг, орон нутгийн ЗДТГ-ын бүтэц бүрэлдэхүүнийг батлахдаа дэргэдээ Гадаад харилцааны алба байгуулахыг зөвшөөрсөн аж. Үүний зорилго нь эдийн засаг хямарсан энэ үед гадаад хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх тэр дундаа хоёр хөрштэй илүү хамтран ажиллаж хөрөнгө оруулалтыг татаж ажлын байр нэмэгдүүлэхийн тулд төрийн бүтцэд Гадаад харилцааны алба байгуулахаар болсон. Үнэхээр өнөөдөр сонгуульд ялсан МАН-аас ард түмэн зүсэм талх, атга будаа, чимх гурил гуйгаагүй. Тогтвортой, байнгын ажлын байр бий болгохыг хүссэн. МАН-ынхан ч мөрийн хөтөлбөртөө байнгын ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, хүн бүрийг ажилтай, орлоготой байлгах тал дээр амласан амлалт байгаа. ИТХ-ын дарга нь аймгийн Засаг даргатайгаа дөрөө харшуулан ОХУ-ын Буриад улсыг зорьсон болохоор төдий чинээгээр ажил хэрэг нь бүтэж, Оросын талаас хөрөнгө оруулалт хийгдэн ажлын байр бий болох нь гэж ард түмэн харж байна. Аймгийн ЗДТГ-т Гадаад харилцааны алба байгуулах сураг дуулдаад багагүй хугацаа өнгөрсөн. “Орос, хятад, англи хэлтэй хүмүүс энд ажиллах гэнэ Эрдэнэтэд Ж.Сандуйжаваас өөр орос хэлтэй хүн байхгүй болохоор тэр Тамгын газарт ажилд орох гэж байна. АН-ынхан өөрсдөө түүнийг Улсын бүртгэлийн газрын даргаас хусаа биз дээ. Тэгээд ч тэр Ж.Сандуйжав аймгийн орлогчоор ажиллаж байсан учраас улс төрийн албан тушаалтан биш үү. Манай аймагт ярианы орос хэлтэй хүн байхгүй юу” гэж гайхсан, асуусан яриа энд тэнд дуулдаж байна. Үнэхээр Ж.Сандуйжав гэдэг хүн улс төрийн албан тушаал болох аймгийн Засаг даргын орлогчоор ажиллаж байсан уу гэвэл бүгд “Тийм” гэж хэлнэ. Эсвэл МАН-ынхан Оросоос хөрөнгө оруулалт татаж, ажлын байртай болгох тал дээр ажил хийхэд Ж.Сандуйжавын орос хэл ус агаар шиг хэрэгтэй байна. Түүнээс өөр орос хэлтэй хүнийг ажилд авах боломжгүй гэдгээ зарлачих хэрэгтэй. Тиймээс ч улс төрд ороод нэг хэсэгтээ ямбыг нь эдэлж 00 04 ОРА улсын дугаартай жийпний ард тухалж давхиж байсан хэрнээ нам нь ялагдангуут “Миний орос хэл та нарт хэрэгтэй” гээд гүйж байгаа нь зүйд нийцэх үү. Монголын нууц товчоонд “... Ах дүү нарын цэр нь цээжинд бөөр нь бөгсөнд байг” гэдэг үг байдаг нь юутай үнэн аж. Гэтэл одоо цагт АН, МАН хоёр ах дүү мэт тэврэлдээд байгааг ард түмэн ойлгохгүй байна шүү.