Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Орхон аймагт ажиллах үеэрээ “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд байгуулсан Ойн генетик нөөцийн “Эрдэнэт” төвийн нээлтийн ёслолд оролцлоо. Түүнийг дагалдан Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Я.Содбаатар, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Б.Бат-Эрдэнэ, Ерөнхийлөгчийн Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн бодлогын зөвлөх Н.Батхүү, Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын дарга Б.Цэнгэл нарын албаны хүмүүс ажиллаж, Монголд анх байгуулагдсан Ойн генетик нөөцийн төвийн үйл ажиллагаатай танилцав. 

Дэлхийн дулааралтай холбоотой цөлжилт эрчимтэй явагдаж буй энэ эрин үед нэн ховор, ашигт, модлог ургамлын үрийн санг бүрдүүлэх зорилгоор Эрдэнэт үйлдвэр Ойн генетик нөөцийн төвийг байгуулсан. 1000 тонн үр агуулах багтаамжтай энэхүү төвд модлог ургамлын генетик нөөцийг хадгалж хамгаалахаас гадна in-vitro, ex-vitro орчинд модлог ургамлыг эд эсийн аргаар үржүүлэх юм. Ойн салбарын орчин үеийн энэ байгууламж нь үрийн лаборатори, биотехнологийн лаборатори, хорио цээрийн лаборатори болон үр, мөчир, тарьц суулгац хадгалах агуулах, хүлээн авах, гүн хөлдөөх хэсэг, ургуулангийн, техникийн, ажлын өрөө, уулзалтын танхим гэсэн хэсгээс бүрдэж байна. Энд модлог ургамлын сан үүсгэж хадгалах, үрийн чанар, биотехнологийн судалгаа хийхээс гадна ард иргэд, аж ахуйн нэгжүүдэд нээлттэй үйлчилж, үр, мөчир, тарьц, суулгац худалдаалах, модлог ургамал тарьж ургуулах талаар сургалт, уулзалт байнга зохион байгуулах юм. Энэ чиглэлд Эрдэнэт үйлдвэрийн мэргэжилтнүүд Шинжлэх ухааны академийн эрдэмтэдтэй хамтран ажиллаж байгаа нь онцлог юм. 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг шинжлэх ухааны үндэстэй өрнүүлж, хөгжүүлэх суурийг Эрдэнэт үйлдвэр тавьж байгаад баяртай байна гээд, “Байгаль эх дэлхийгээ хамгаална гэдэг тогтвортой хөгжлийн үндэс юм. Бидний үр хүүхэд эндээс үр, суулгац авч зуу зуун жил мод тарина. Гайхамшигт түүхийг бүтээж байгаа, Монголд ногоон хувьсгалыг эхлүүлж байгаа Улсын баатар Эрдэнэт  үйлдвэрийн баялаг бүтээгчдэдээ баярлалаа” хэмээн чин сэтгэлийн талархал дэвшүүллээ. 

Энэ үеэр албаны зарим хүмүүстэй уулзаж сэтгэгдлийг нь сонслоо. 

Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Я.СОДБААТАР:

-Байгаль дэлхийн ойн нөөцийг нэмэгдүүлэх, уур амьсгалын сөрөг нөлөөллийг бууруулах, усны нөөцийг нэмэгдүүлэх зорилгоор Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг санаачилж, эхлүүлэхдээ ойн салбарыг шинжлэх ухаанчаар хөгжүүлэх, энэ салбарын мэргэжлийн суурь асуудлыг шийдвэрлэхэд анхаарлаа хандуулсан. УИХ-ын хаврын чуулганаас Ойн агентлаг төрийн захиргааны байгууллага байгуулах шийдвэр гарлаа. Монгол Улс анх удаа олон улсын стандартад нийцсэн Ойн генетик нөөцийн төвтэй болж байна. Ингэснээр цөлжилтийн улмаас өдрөөс өдөрт устаж байгаа маш олон модлог, бутлаг ургамлын гене банк энд бүрдэж байна. “Тэрбум мод”-ны ажил олон жил шинжлэх ухаанчаар үргэлжлэх үндэс суурь тавигдаж байгаад үнэхээр баяртай байна. “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөн үүссэнээс хойших анхны том амжилт. Эрдэнэт үйлдвэрийнхэндээ баяр хүргэе! 

“Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирал Х.БАДАМСҮРЭН: 

-Эрдэнэт үйлдвэрийн бүх үйл ажиллагаа судалгаа, шинжлэх ухааны ололт амжилтад суурилж явагддаг. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөн Монголчуудын хувьд шинэ ажил. Бид үүнийг жинхэнэ агуулгаар нь, шинжлэх ухаанч байр сууринаас хэрэгжүүлэхийг хичээж байгаа. Том ажлыг зөв эхлүүлж гэмээнэ цаашдын зам харгуй нь дардан байдаг. Тэр утгаараа бид Ойн генетик нөөцийн “Эрдэнэт” төвийг байгуулж ашиглалтад орууллаа. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч өөрийн санаачилсан ажлынхаа эхлэлийг харж, үр дүнг үзэх гэж Эрдэнэт үйлдвэрт ажиллаж байна. Монголын ойн салбарын магнат эрдэмтэд, академичид ирсэн байна. Бид Шинжлэх ухааны академитай хамтран Ойн инновацийн “Эрдэнэт” парк байгуулахаар зорьж байна. Цаашид хөрсний биотехнологийн төв, бүрэн автомат мод үржүүлгийн газар байгуулна. Мөн сургалт, эрдэм шинжилгээний зөвлөгөөн зохион байгуулах “Ногоон хөгжил” төв гэсэн хэсгээс агро хөгжлийн цогцолбор маань бүрдэх юм. 

ШУА-ийн Газар зүй, геоэкологийн хүрээлэнгийн Ойн нөөцийн хамгааллын салбарын дарга, доктор Б.УДВАЛ: 

-Монгол орныг ойжуулах, нөхөн сэргээхэд шинжлэх ухааны үндэстэйгээр үр бэлтгэх, бэлтгэсэн үрээ стандарт шаардлагын дагуу хадгалах, сортлох, ургах чадвартай, сайн чанарын үрээр ард иргэд, аж ахуйн нэгжийг хангах боломж бүрдэж байна. Манай хүрээлэн Ойн генетик нөөцийн “Эрдэнэт” төвд үрийн лаборатори байгуулах, агуулахуудыг стандартын дагуу тохижуулах, тоног төхөөрөмж сонгоход зөвлөмж чиглэл өгч хамтран ажилласан. Цаашид ойжуулалт, нөхөн сэргээлтийн чиглэлээр олон улсын төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх, шинэ залуу ажилтнуудыг сургах чиглэлд хамтарч ажиллана.

    Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх өнөөдөр Булган аймгийн Сэлэнгэ сумын нутаг “Шар тал” хэмээх газарт Эрдэнэт үйлдвэр Мод үржүүлгийн газар байгуулах төлөвлөлттэй биечлэн танилцсанаар энэ удаагийн ажлын айлчлал өндөрлөнө. 

Эх сурвалж: “Erdenenttoday.mn”

М.Одгэрэл

сэтгүүлч

Б.БАТТӨГС

Зурагчин