Монголчууд дэгэн догон замаар ядан чадан явж байгаад хатуу хучилттай хар замд оронгуут “Сайхан зам байна”, “Зам гэж ийм л байдагсан даа” хэмээн уулга алддаг. Орхон аймаг 2014 онд хот доторх замын шинэчлэлд онцгой анхаарч, замын иж бүрэн шинэчлэл хийсэн нь Эрдэнэтийн 40 жилийн түүхэн дэх том өөрчлөлт болов. Учир нь энэ жил тавьсан шинэ замууд Эрдэнэтийн ард иргэдийн хүсэн хүлээж байсан шинэчлэлүүдийн нэг. Хувийн машин олширсон энэ цаг үед хот доторх зам иргэдийн өдөр тутмын чухал хэрэгцээ болсон. Орхон аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд хийгдсэн энэхүү замын шинэчлэлээр “Хантай” залуучуудын гудамж, Орон сууцны 1-6 дугаар бичил хороолол доторх зам засвар, өргөтгөл, Хабитат хорооллыг Эрдэнэ багтай холбосон 1,8 км хатуу хучилттай шинэ авто зам, Баянбулаг багийн 1,3 км хатуу хучилттай шинэ авто зам, Тюрьяковын гудамжны 0,8 км хатуу хучилттай авто замын ажил хийгдлээ. Эдгээр зам өмнө нь ямар байсан, одоо ямар болсныг зэрэгцүүлээд харахад өдөр шөнө шиг л өөр харагдана. Орон нутгийн төр, захиргааны байгууллагын бодлогоор удирдаж, хянаж хийлгэсэн эдгээр замын шинэчлэл хүмүүст сайхан сэтгэгдэл төрүүүлж байна. Энэ жилийн замын ажлыг нээлттэй тендер зарлан шалгаруулж, зам засварын олон компаниар гүйцэтгүүлжээ. Хотын Захирагчийн албаны инженерийн байгууламж, шугам сүлжээ хариуцсан мэргэжилтэнБ.Хонгорзултай уулзаж замын шинэчлэлийн талаар тодруулахад: -Хантай Залуучуудын гудамжны авто замын шинэчлэлтийн ажлыг Булган АЗЗА ТӨХК гүйцэтгэж уг замыг 9 м болгон өргөтгөж тээврийн хэрэгслийн нэвтрүүлэх чадварыг дээшлүүлсэн. Хэвтээ болон босоо тэмдэг тэмдэглэгээг зургийн дагуу хийсэн. Орон сууцны 1-р хороолол доторх авто замын өргөтгөл засвар шинэчлэлтийн ажлын гүйцэтгэгчээр “Сэцэд” ХХК шалгарч ажлын гүйцэтгэл 80 % -тай байна. Орон сууцны гаднах авто замуудыг өргөтгөж 2 эгнээ болгож шинээр 540 м замыг 3 богино холболттой гүйцэтгэж байгаа нь замын ачааллыг бууруулж, авто зогсоолын талбай 3575 м2–аар нэмэгдэж 297 тээврийн хэрэгсэл зогсох багтаамжтай болголоо. Шинээр 3 орц, гарц нэмсэн. Орон сууцны 2-р хороолол доторх авто замын өргөтгөл шинэчлэлийн ажлыг “Өлзий хутгийн наран” ХХК гүйцэтгэсэн. Замыг өргөтгөж 2 эгнээ болгохоос гадна авто зогсоолын талбай 2250м2-аар нэмэгдэж 187 тээврийн хэрэгсэл зогсох боломжтой болсон. Замын тэмдэг, тэмдэглэгээ ч хийгдсэн. Мөн 12-р сургуулийн дэргэд автобусны 36 м урт хажуугийн зогсоолыг өөрийн хөрөнгөөр шинээр барьж өгсөн нь сургуулийн хүүхдийн автобус зогсож хүүхдүүдээ буулгаж, суулгах аятай нөхцөл бүрдсэн. Орон сууцны 3-р хороолол доторх зам засвар өргөтгөлийн ажлыг“Орхон АЗЗА” ТӨХК гүйцэтгэж, замыг өргөтгөж 2 эгнээ болгосноос гадна авто зогсоолын хэмжээ 5200 м2-аар нэмэгдэж 433 автомашин зогсох боломж бүрдсэн. Мөн 3-23-р байрны дэргэдэх замыг урагш нь сэтэлж 164м шинэ зам тавьж гарц гаргасан.   Тэмдэглэгээг бас хийсэн. Орон сууцны 5-р хороолол доторх зам засвар, өргөтгөл,шинэчлэлтийн ажлын гүйцэтгэгчээр“ЭЭН” ХХК ажилласан. Тэд замыг өргөтгөж 2 эгнээтэй болгосноос гадна орон сууцны байр хооронд шинээр 640м урт зам барьж орц, гарцыг нэмэгдүүлсэн. Мөн   5-17, 5-21, 5-1, 5-5 –р байруудын замд шинээр сэтэлгээ хийж орц, гарцтай болгосон. Авто зогсоолын талбайг 2710 м2 талбайгаар нэмэгдүүлж 225 авто машины зогсоол шинээр байгуулсан. Орон сууцны 6-р хороолол доторх замын шинэчлэлтийн ажлыг “Төгс ца” ХХК гүйцэтгэсэн. Энд авто замыг өргөтгөж 2 эгнээ болгосон. Мөн 6-5,   6-1-р байрны дэргэдэх замыг сэтэлж 2 гарц шинээр гаргасан. Улмаар 1860 м2 талбайд авто зогсоол гаргаж 155 авто машины зогсоолын талбай нэмэгдсэн. 6-20-р байрыг урагш нь төв замтай 209 м замаар, мөн 6-5-р байрыг 32 м замаар тус тус холбосон.Орон сууцны 1-6-р бичил хороололд нийтдээ 17985 м2 авто зогсоолын талбай шинээр нэмэгдэж, 1491 авто машин зогсох боломжтой боллоо. Эрдэнэ багийг Хабитатаар дайруулан Эрдэнэт-Булганы төв замтай холбосон 1,8 км хатуу хучилттай авто замын гүйцэтгэгчээр “Орхон АЗЗА” ТӨХК шалгарч ажиллсан. Замын зорчих хэсгийн өргөн 7 метр. Замаас салаалсан орох, гарах гарцууд, нийтийн тээврийн автобусны хажуугийн зогсоол, стандартын гэрэлтүүлэг болон явган замтай баригдсан. Босоо, хэвтээ тэмдэг тэмдэглэгээ ч энд бүрэн хийгдсэн. Баянбулаг багийн 1,3 км авто замын гүйцэтгэгчээр “Хараа сүмбэр” ХХК шалгарч ажилласан. Замын өргөн 7м, явган зам болон гэрэлтүүлэгтэй. Нийтийн тээврийн хоёр буудал шинээр нэмж гаргасан. Тюрьяковын гудамжны 0,8 км авто замын засвар шинэчлэлтийн ажлын гүйцэтгэгчээр “Сэцэд” ХХК ажилласан. Замын хучилт, хашлага, тэмдэг, тэмдэглэгээг хийж улсын комисст хүлээлгэн өгсөн. Мөн өмнө нь хийгдээгүй үлдсэн Булаг багийн 0,8 км замын хэвтээ тэмдэглэгээг хийсэн гэж ярилаа. Эндээс Эрдэнэтийн иргэд өөрийн байр орчны замын засвар, шинэчлэлтийн ажлыг ямар компани хийж гүйцэтгэснийг харж болохоор байна. Цаг агаар хүйтэрсэнтэй холбоотой Сэцэд компани 1-16 дугаар байрны дэргэдэх зам засварын 20 хувь, “ЭЭН” ХХК 5-р бичил хорооллын замын 30 хувь, “Хараа сүмбэр” ХХК Баянбулаг багт тавьсан замын ажлын 40 хувийг хийж амжилгүй орхисон. Дулааны улиралд дээрх ажлуудыг гүйцээж хийхээр хотын Барилга захиалагчийн албатай гэрээ хийжээ. Энэ оны авто замын шинэчлэлийн асуудлаар ажлын хэсэг 27 удаа хуралдаж, 59 шийдвэр гаргаж хэрэгжүүлсэн гэж албаны хүн бас тодотгож байлаа. Эрдэнэт хот доторх замыг энэ жил ийнхүү шинэчиллээ. Барилга захиалагчийн албаны замын хяналтын инженер, Мэргэжлийн хяналтын газрын авто замын хяналтын улсын байцаагч нар замын ажил эхлэхээс дуусах хүртэлх хугацаанд тухай бүрт нь нэг бүрчлэн газар дээр нь хяналт тавьж ажилласан байна. Дээрх замууд хэр чанартай тавигдсан, улсын байцаагчид аль хэр зөв шаардлага тавьж ажилласныг цаг хугацаа харуулах биз ээ. Юутай ч Эрдэнэт хотын хөгжлийн түүхэнд замын дорвитой шинэчлэл 2014 онд л хийгдлээ. Өмнөх жилүүдэд голдуу нөхөөс тавина, дараа жил нь дахиад нүх үүснэ, дахиад л нөхнө...Төсвийн мөнгийг ингэж л урсгадаг байлаа шүү дээ. Энэ жилийн замын шинэчлэлийг орон нутгийн хөрөнгө оруулалтаар хийсэн бөгөөд нийтдээ 10 тэрбум, 728 сая төгрөг зарцуулсан байна. Сайхан зам сайн хөрөнгө оруулалтаар л бүтдэг ажээ. Сэтгүүлч Ж.ОЮУН